تنبور و سه تاردالاهو
ساخت و ساز سازهای سنتی تنبور . سه تار . تار
تعويض سيم هاي تار و نحوه بستن سیم ها
یک شنبه 9 آذر 1393برچسب:,  توسط محسن فرجی

تعويض سيم هاي تار

 

   حدود 80 سانتي متر نخ قرقره را با گره زدن يا خيس کردن و يا استفاده از مقدار کمي سريش به دور گوشي مي پيچانيم.(در جهت خلاف عقربه هاي ساعت)

   حدود 120 سانتي متر از سيم مورد نظر را جدا کرده ودو سر آن را به صورت زنجير وار مي پيچيم؛البته چندين روش براي حلقه کردن  سيم وجود دارد که در اينجا يک روش را توضيح مي دهيم. براي اين منظور حدود 5 سانتي متر از سر سيم را روي طول سيم قرار مي دهيم، طوريکه يک حلقه درست شود ، بعد با انگشت اشاره و شست حلقه را مي فشاريم و با انگشتان دست ديگر شروع به تاباندن سيم مي کنيم. بايد دقت نمود که سيمها بصورت زنجير و بهم بافته شوند و يکي تنها بدور ديگري بيچيده نشود. در اين قسمت نيز ميتوان از دستگاه کوچکي به نام سيم تاب که توسط استاد قنبري مهر طراحي شده هم کمک گرفت. براي اطمينان از گره درست و سالم مي توان پس از انداختن سيمها هر کدام را با دست گرفته و کشيد تا از باز نشدن آن در ضمن نوازندگي حتم داشته باشيم.در ضمن هر جفت سيم در تار حتما بايد از يک قرقره جدا شود.چون اين احتمال وجود دارد که جنس سيمهاي هر قرقره متفاوت باشد و صداي يک جنسي ندهد. به همين دليل نيز در صورت پاره شدن و يا آسيب يک سيم, هر دو سيم با هم تعويض ميشود.(يک پيشنهاد مفيد اين است که قبل از گره زدن سيم اصلي , و از انجايي که گره سيم براي کوک ماندن ساز بسيار مهم است, مي توان با استفاده از سيمهاي کهنه که از روي ساز باز مي شود چندين بار گره زدن را تمرين کرد و در نهايت سيم نو را گره زد.)

-    يکي از دو سر حلقه شده سيم را که گره ضعيفتري دارد را به نخ قرقره گره مي زنيم و سر ديگر که گره حلقه بهتر شده را در سيم گير قرار مي دهيم، سپس در حاليکه گوشي را در جهت خلاف عقربه هاي ساعت مي پيچانيم، با دست ديگر سيم را مي کشيم که محکم و در حالت کشش به دور گوشي بسته شود .اين کار باعث ميشود تا سيم روي گوشي فر نخورد چون در صورت فر خوردن در زمان نوازندگي به آهستگي کوک باز مي کند و نوازنده را آزار مي دهد. بايد توجه داشت که سيم به صورت نامنظم روي گوشي پيچيده شودو به اصطلاح سيم روي سيم بيفتد و خود را محکم کند و در حين نوازندگي کشش سيم کم نشود . اما در دورهاي آخر سيم بايد در راستاي شيار شيطانک بسته شود که سيم از روي گوشي تا شيطانک به صورت صاف قرار گيرد .

-    بعد از کوک کردن سيم، چندبار آنرا گرفته و به آرامي به سمت بالا در حدود يک سانتيمتري مي کشيم که در اين صورت سيم مقداري کش مي آيد که با کوک کردن مجدد به فرکانس مورد نظر مي رسيم .( نکته ايمني بسيار مهم اينکه به دليل احتمال پاره شدن سيم در زمان  کشيدن سيم براي اطمينان از محکم شدن گره ويا کشش ان براي جا انداختن سيم , صورت خود را در حين اينکار از ساز به حد کافي دور نگاه داريم).

-   نکته بسيار مهمي قابل ذکر است که در صورت عدم رعايت آن کوک کردن تار يکي از مشکلترين کارهاي دنيا ميشود و آن اينکه در برخي از موارد هنگام کوک کردن، سيم در شيار شيطانک يا خرک حرکت نرم خود را ندارد و به اصطلاح گير مي کند. در اينگونه موارد بايد شيارها را به پودر مخصوص(که خصوصا براي اين کار ساخته ميشود) يا صابون و يا در دسترس تر از همه پودر مغزي مداد (گرافيت) آغشته کرد تا حرکت سيم در آنها  روان شود .اين کار چنانچه در مقاله کوک تار نيز گفته ايم  باعث ثابت ماندن کوک در حين نوازندگي ميشود.

-   براي جلوگيري از آسيب رسيدن به پوست و بجا نماندن جاي فشار سيمها بروي کاسه تار در انتهاي دهنه بزرگ (محلي که سيمهاي تارروي کاسه مينشيند ,حد فاصله خرک وسيمگير)چيزي مثل برشي از کاغذ ، مقواي گلاسه ، تيغ ژيلت ، پوست چند لايه تار ، پوست دف يا چسب کاغذي قرار مي دهيم.

-    يک نکته بسيار مهم اين که پس از انداختن سيم ها, سعي کنيد ته سيم باقي مانده از گره را با خم و راست کردن از بيخ محل گره بشکنيد تا هيچ زايده اي از آن باقي نماند که در حين نوازندگي در مچ دست ايجاد خراش يا زخم کند.از بريدن يا قطع آن هم خوداري کنيد ,چون حتما از انتها قطع نمي شود و ته سوزن مانندي باقي مي ماند که در دست فرو مي رود.

-    زمان تعويض سيم بستگي به ساعات تمرين روزانه ، فشار دست نوازنده ، مرغوبيت سيم، رطوبت محيط و ... دارد . معمولا سيم ها بعد از مدتي دچار زنگ زدگي ، رنجه شدن در قسمت پشت  پرده ها ( در اثر انگشت گذاري ) ، عدم پايداري کوک ، دو صدايي و گز زدن مي شوند که در اين صورت بايد تعويض شوند .اين زمان از چند روز براي نوازنده  پرتمرين حرفه اي , تا چند ماه براي نوازنده تفنني مي تواند متفاوت باشد.

 

 

Tar.jpg

_________________________________________________________________________________
     
ابزارهای کارگاهی برای ساخت تنبور و سه تار
شنبه 8 آذر 1393برچسب:,  توسط محسن فرجی

میز کار

 

گیره رو میزی

گیره دستی و انواع انبردستی

گيره دستي 150 ميليمتر نجاري محكانبرقفلی C شکل هماهنگ شونده 11 اینچ ایران پتک انبرقفلی (مدل آمریکایی) ایران پتک انبردست 6 اینچ هیوندای

اره موتوری زنجیری

 

اره فلکه 30

 

اره سه کاره

اره میزی ماکیتا 1500 وات 

اره مویی

اره موئی بر ماکیتا 50 وات

 

اره عمود بر

اره عمودبر ماکیتا 390 وات 

اره دستی

پرونده:Laubsäge.jpg اره 550mm دستی جی 41227 ستافرمکمان اره 300 میلیمتری جی 32300 ستافرم

سنگ دو طرفه

 سنگ دو طرفه ماکیتا 240 وات

دستاگاه خراطی

دستگاه خراطی 

رنده گندگی

رنده گندگی ماکیتا 1650 وات 

دریل و مته

مته طلایی ته گرد شماره 1 TG

گوشی تراش

tarash 

چکش

 چکش 100 گرمی ایران پتک

انواع سوهان

سنباده برقی

سنباده برقی (لرزان نجاری) 300 وات رونیکس

انواع سنباده دستی

سنباده رول P60 تایگر

انواع مغار

ست 4 تایی مغار ضربه خورپرونده:Chisel.jpeg 

انواع رنده دستی

انواع رنده دستی 

رنده برقی

رنده برقی 500 وات رونیکس 

خطکش

گونیا تخت دایسون 30*20 سانتیمتری 

کلیس ساده استیل

کلیس ساده استنلس استیل 100 ال جی با دقت 0/02 با فک 20 سانتیمتر 

قالب فلزی برای کاسه ترکه ای

قالب 

رنگ و لاک الکل

 

چسپ چوب

چسب چوا آذر azar wood glue hero 

انواع پرده

 

انواع سیم

 

 شاخ یا استخوان برای ساخت خرک و سیمگیر و شیطانک

 

 تولید و فروش عمده لوازم جانبی سه تار - تنبور - تار

 

_________________________________________________________________________________
     
گروه تنبورنوازی دالاهو
شنبه 8 آذر 1393برچسب:,  توسط محسن فرجی

 گروه تنبورنوازی دالاهو

گروه دالاهو یکی از گروهای شاخص استان کرمانشاه شهرستان سرپل ذهاب مدت ۲۰سال بطورمداوم در زمینه موسیقی فعالیت دارند این گروه به سرپرستی استادکیوان قلخانی نوازنده تنبور – آقای هوشنگ امیریان نوازنده تنبور -آقای فرخ یادگاری نوازنده تنبور و آقای سید جواد حسینی خواننده کار خود را شروع ، دارای مقام های برترمنطقه ای ، ملی وبین المللی می باشند

DSC_1003

این گروه در زمینه موسیقی فعالیت های زیادی انجام داده اند از جمله برگزاری کنسرت موسیقی به نفع بیماریهای خاص در نقاط مختلف کشورهمچنین حضور در جشنواره های برون مرزی از جمله شرکت در جشنواره کرد شناسی سلیمانیه عراق که مورد توجه عموم قرار گرفت گروه مذکور مقام هایی را که کسب نموده اند  از جمله دیپلم افتخارتندیس بلورین به همراه درجه یک هنری کشوری این گروه تا کنون ۶۸ مورد ثبت وظبط با مقام کهن وسنتی در قالب دی وی دی و سی دی و کاست صوتی وتصویری وزنده داشته اند استاد کیوان قلخانی سرپرست گروه در کنار فعالیت های موسیقی خود به آموزش علاقمندان به موسیقی می پرازد که هنرجویان خوبی را تربیت نموده است دارای شهرت عام وخاص می باشد سایان ذکر است استاد کیوان قلخانی در برگزاری جشنواره استانی موسیقی سنتی حماسه ی مرزداران غیور که از برنامه های شاخص این اداره در سالجاری بود به عنوان مدیر هماهنگی واجرایی به همراه گروه خود همکاری مضاعفی در بعمل آورده اند که جای تشکر وقدردانی دارد ایشان از طرف مدیر کل فرهنگ وارشاد اسلامی استان کرمانشاه حجت الاسلام آفتابی مورد تشویق قرار گرفت نامبرده داری ارتباط مستمر با خانه موسیقی وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی می باشد و آثار هنری برجسته ای را به این دفتر ارائه نموده است و زمینه معرفی و تعالی و حفظ ماندگاری موسیقی سنتی این منطقه شده است را فراهم نموده است  .

_________________________________________________________________________________
     
گروه تنبور نوازی کورده مال
جمعه 7 آذر 1393برچسب:,  توسط محسن فرجی

گزارشی پیرامون گروه تنبورنوازی "کورده مال"

 

نوای خوش تنبور است که از "کورده مال"ها می آید


"کورده مال" عنوان یک گروه تنبورنوازی خانوادگی به سرپرستی "قباد قبادی" و سه فرزند خردسال هنرمندش است. گروهی که با عشق "تنبور" می نوازند و "مقام" می خوانند.

"کورده مال" در "دومین جشنواره موسیقی کردی استان کرمانشاه" که چندی پیش در شهرستان دالاهو برگزار شد یک اجرای زیبا و بسیار شنیدنی داشت. "تنبورنوازی" و "مقام خوانی" کودکان این منطقه هرچقدر که برای یک ناظر بیرونی رویدادی شورانگیز و بسیار قابل تحسین است، به همان اندازه برای آن ها روالی متداول و سنتی دور و داراز است که خوشبختانه همچنان جاریست و نسل به نسل نیز ادامه پیدا می کند .

یک ارکستر خوش صدای خانوادگی

شاکله اصلی گروه  4 نفره "کورده مال" را بچه ها تشکیل می دهند. در اجراهای این گروه "داریوش" و "شهریار" به همراه خواهرشان "خانم نگین قبادی "، پدر را همراهی می کنند. گروهی که به گفته سرپرست آن تقریبا چهار سال است تشکیل شده و تاکنون در جشنواره موسیقی مقامی و آئینی و جشنواره زاگرس نشینان شرکت کرده و در شهرهای کرمانشاه و کرند هم چند نوبت اجرای برنامه داشته است. نکته قابل تحسین در مورد "گروه تنبورنوازی کورده مال" این است که تمامی سازهای آن ها در کارگاه شخصی آقای قبادی ساخته شده اند و در این زمینه به نوعی خودکفا هستند. دومین جشنواره موسیقی کردی که در شهر کرند غرب برگزار می شود فرصتی دوباره برای هنرنمایی اعضای این گروه است.

 

 

"شهریار" خوش صدای "کورده مال"

در این اجرای تازه "شهریار" خواننده گروه "کورده مال" است. تا پیش از این او به همراه دیگر برادرش "داریوش" در جشنواره ها و برنامه های پیشین به اجرای برنامه پرداخته و در مقام خوانی ها جواب آوازهای یکدیگر را می دادند. کسالت مختصر "داریوش" باعث شد که نتواند در این برنامه با صدای زیبایش "شهریار" را همراهی کند. "شهریار" که در این روز ویژه لباس کردی منطقه گوران را برتن کرده است در طول روز برگزاری جشنواره گهگاه از این صندلی به آن صندلی در رفت و آمد است و نزدیک شدن لحظه اجرای گروه را به اقوام و خویشان یادآور می شود. چهره "شهریار" آرام و مطمئن به نظر می رسد و نشانی از تشویش و اضطراب در آن دیده نمی شود.

پس از مدتی مجری "کورده مال" را به روی سن دعوت می کند و "قباد قبادی" و فرزندانش آماده هنرنمایی می شوند. اولین کار گروه اجرای "مقام باریه" است. آوازخوانی زیبا و کودکانه "شهریار" با نوای تنبور "پدر" سالن را برای دقایقی محو خود می کند. تشویق بی امان تماشاچیان در پایان اولین قطعه نشان از موفقیت این هنرمند نونهال در کار خویش دارد. قطعه دوم این ارکستر کوچک خانوادگی همنوازی و همخوانی "مقام باباناوسی" است که بار دیگر سالن را به وجد می آورد. گویا گروه قطعه دیگری نیز آماده اجرا دارند که فرصت ارایه آن را نمی یابند.

هنر زن و مرد نمی شناسد:

یکی دیگر از ویژگی های گروه "کورده مال" حضور یک دختر خردسال در آن است که در کنار نوازندگی همخوان گروه نیز هست. آقای قبادی در مورد انگیزه اش از حضور دخترش در گروه کورده مال می گوید: من به شخصیت دخترم احترام می گذارم و دوست دارم که او حتماً در گروه حضور داشته باشد زیرا هنر زن و مرد ندارد. یک دختر هنرمند در آینده می تواند آسان تر این میراث موسیقایی را به فرزندانش منتقل کند. همسر من نیز همیشه حامی و مشوق ما بوده و اگر حمایت های بی دریغ ایشان نبود هرگز نمی توانستم "کورده مال" را تشکیل دهم.

کودکانی که با نوای تنبور متولد می شوند:

کودکان خوش صدا و هنرمندی همانند "شهریار" و "داریوش" و خواهرشان در شهرستان دالاهو بسیارند. اصولاً "تنبورنوازی" در این منطقه یک سنت قدیمی و باستانی است که با "آئین" و "زندگی" مردمان آن پیوندی تاریخی دارد. گرایش به موسیقی تنبور در میان پیروان آئین یارستان"پیر" و جوان" و "خردسال" نمی شناسد و همه با این موسیقی عرفانی مأنوسند. سرپرستی گروه "کورده مال" توصیف جالبی در مورد این گرایش ویژه به موسیقی تنبور دارد: مراسم نواختن ذکرهای آئینی و برگزاری مجالس "تنبور نوازی" و "جم نشینی" در میان مردم یارسان همیشه برقرار است و بچه ها از زمانی که به دنیا می آیند گوششان با صدای ساز تنبور آشنا بوده و این موسیقی را به صورت مداوم گوش می دهند.

 

حفظ و اشاعه موسیقی باستانی نیاکان:

انگیزه های سرپرست گروه از تشکیل این گروه خانوادگی بسیار جالب و شنیدنی هستند. قبادی اهدافش از تشکیل "کورده مال" را اینگونه تشریح می کند: "امروزه با گسترش انواع موسیقی بی ریشه و بیگانه، رسالت ما هنرمندان این است که هنر نیاکان خویش را حفظ کنیم و قصد من هم از تشکیل گروه تنبورنوازی "کورده مال" حفظ میراث موسیقایی شش هزار ساله تنبور و انتقال آن به نسل بعدی است.  

وی ادامه می دهد: از تمامی بزرگان موسیقی تنبور که هم اکنون در میان ما نیستند و از کارهای آن ها بهره های بسیار گرفته ام و همچنین از اساتیدی که هم اکنون زنده اند و به این موسیقی باستانی خدمت می کنند سپاسگذاری می کنم و امیدوارم همچنان زنده و پابرجا باشند.

این هنرمند همچنین یادآور می شود: اهل موسیقی وظیفه دارند که این هنر باستانی را به نزدیکان و عزیزان خود هدیه دهند.

در پایان می توان گفت برگزاری جشنواره های موسیقایی - که هرازگاهی برگزار می شوند – تنها فرصت های موجود برای هنرنمایی گروه های کوچک و خانوادگی مانند "کورده مال" است و امیدواریم با تداوم این گونه برنامه ها نوای موسیقی همچنان از "کورده مال" ها بلند باشد .

گزارش : بهزاد خالوندی

 

 

_________________________________________________________________________________
     
استاد طاهر یارویسی
جمعه 7 آذر 1393برچسب:,  توسط محسن فرجی

طاهر یارویسی

استاد طاهر یارویسی در سال 1319 در گهواره گوران به دنیا آمد. و از سنین کودکی به فراگیری مقامهای تنبور نزد استاد چنگیز فرمانی نوازنده و سازنده تنبور که نخستین استادش بود پرداخت. سپس به تکمیل هنر خود نزد استاد سید ولی حسینی پرداخت و از این استاد بهره های فراوانی برد.  استاد بیرخان (لالوبیرخان )از اساتید بنام منطقه دالاهو ( زرده ) نیز از جمله استادان وی بوده‌است . استاد یارویسی هنر ساختن تنبور را در محضر استاد چنگیز فرمانی نیز فراگرفته است .

طاهر یارویسی علاوه بر تنبور نوازی در خواندن مقاهای تنبور نیز شهرت داشته و از او به عنوان یکی از برجسته ترین خوانندگان مقامات تنبور ذکر می شود. وی در چندین جشنواره داخلی و خارجی به اجرای برنامه پرداخته است

 

تعدادی از برنامه‌هایی که طاهر یارویسی در آن شرکت داشته‌است:

  • جشنواره فرهنگ و هنر ۱۳۵۴
  • جشنواره آیینه و آواز ۱۳۷۳
  • جشنواره شعر و ادب اسلام آباد غرب ۱۳۸۰
  • جشنواره قصرشیرین ۱۳۸۰
  • جشنواره موسیقی اسلام‌آباد غرب ۱۳۸۰
  • جشنواره آیینی تهران ۱۳۸۰
  • جشنواره سنندج ۱۳۸۱
  • جشنواره ذکر و ذاکرین مشهد ۱۳۸۲
  • جشنواره تنبور صحنه ۱۳۸۲
  • جشنواره موسیقی مقامی کرمان ۱۳۸۲
  • جشنواره موسیقی مقامی کرمان ۱۳۸۳
  • جشنواره رامسر ۱۳۸۳
  • فرهنگسرای نیاوران ۱۳۸۳
  • فستیوال موسیقی آیینی برلین آلمان ۲۰۰۱ میلادی
  • اجرای کنسرت تاجیکستان سال ۲۰۰۴ میلادی
  • اجرای قطعاتی از مقام‌های باستانی تنبور در کنفرانس زبان ایلامی و کرمانشاهی، در  اربیل در کردستان عراق ۱۳۸۴.

 

_________________________________________________________________________________
     
استاد علی اکبر مرادی گوران
جمعه 7 آذر 1393برچسب:,  توسط محسن فرجی

 

 

استاد علی اکبر مرادی گوران

استاد تنبور نواز توانا و برجسته ، در سال 1336 در ایل گوران از کرمانشاه متولد شد . زادگاه او از نغمات بکرودست نخورده موسیقیاست . استاد مرادی از کودکی با شاهنامه خوانی پدر و لالایی های محلی مادر با فرهنگ و موسیقی منطقه آشنا گردید و نواختن تنبور را از هفت سالگی نزد مرحوم استاد درویش علی میر درویشی آغاز کرد و سپس از محضر استادان بزرگ از قبیل سید ولی حسینی ، سید محمود علوی ، آقامیرزا سید علی کفاشیان و کاکی الله مراد کسب فیض نمود.

وی فعالیت هنری خود را از سال 1352 در فرهنگ و هنر کرمانشاه آغاز کرد و اولین گروه تنبور را به سرپرستی ایرج خادم به وجود آورد . در بعد از انقلاب و تا سال 1359 وقفه ای کوتاه به خاطر تحصیل اربرایش پیش آمد واز آن به بعد به گروه تنبور شمس به سرپرستی استاد کیخسرو پور ناظری پیوست و فعالیت خود را در گروه ادامه داد و تا سال 1372 در این گروه بودند و بعد از آن از این گروه جدا شدند و خودشان گروهی به نام لاوچ تشکیل داد و کنسرتهای متعددی در ایران با این گروه انجام دادند .یاد آور میشود استاد مرادی از تکنوازان برجسته گروه شمس بوده اند . استاد مرادی در تنبور نوازی شیوه ای خاص و سبکی مشخص دارند که او را از سایر نوازندگان تنبور ممتاز می سازد وی در جهت  نشر و گسترش فرهنگ و موسیقی تنبور به همراه گروه شمس به خوانندگی شهرام ناظری کنسترهای متعددی را در داخل کشور و کشورهای کانادا ، فرانسه و اسپانیااجرا نموده است. استادمرادی بعدا از جدا شدن از گروه شمس به اکثر کشورهای اروپایی سفر کرده  و کنسرتهایی  به همراه هنرمندانی چون پروین نمازی ، پیمان حدادی و استاد کیهان کلهردر اروپا و کشور آمریکااجرا کرده است و حاصل آن چندین کاست می باشد که به دوستداران موسیقی  هدیه کرده است.

                                علی اکبر مرادی

استاد مرادی در ادامه فعالیتهای هنری خود چندین کاست و سی دی  با نامهای : تریکه حانه – سحرواران( به همراهی دف استا خاک طینت) – سیروان به همراهی دف استاد بیژن کامکار)- مجهوری( گروه لاوچ)- مهر و ماه( به همراهی سازهای کوبه ای استاد پیمان حدادی) – مهر و ماه 2( به همراهی سازهای کوبه ای استاد پیمان حدادی) – مقامات تنبور مجلسی ( آموزشی)1 – مقامات تنبور مجلسی 2( آموزشی) – در آینه آسمان ( به همراهی کمانچه استاد کیهان کلهر) – و اثر ماندگار و جاویدان 72 مقام که استاد مرادی آنان را در یک سی دی  به دوستداران تنبور عرضه کرده است . استاد مرادی تنها کسی است که تنوانسته72 مقام تنبوررا اجرا نماید و در این عرصه بزرگان زیادی بوده که تلاش کرده اند مقامات تنبور را که 72 مقام می باشد  اجرا نمایند ولی اگر هم انجام داده باشند کاست یا نواری از آنها وجود ندارد 

استاد مرادی همچنین درزمینه  موسیقی کردی تلاشهای زیاد به عمل آوردند  و حاصل آن کاستهایی است که همکنون وجود دارد  از جمله کاست کردانه. که آهنگ سازی و تنظیم آن استاد مرادی با ستار انجام داده اند و خانم پروین نمازی  کار آواز آنرا انجام داده اند این کاست به علت محدودیت خواننده زن در ایران پخش نگردیده و بیشتر برای کردهای خارج از کشور مورد نظر بوده است 

کاست کردانه با صدای گرم بیژن کامکار تحت عنوان گلاریژان در ایران منتشر گردیده است. کاست در آینه آسمان استاد مرادی  گوشه ای از موسقی کردی می باشد استاد مرادی در سال 1370 در مسابقه ای تحت عنوان تارنوازان در رشته تنبور به مقام اول کشور دست یافت و موفق به دریافت دیپلم افتخار و لوح زرین و پنج مدال طلای این مسابقه شد او دبیر آموزش و پرورش کرمانشاه می باشد. او مدت 5 سال به دعوت اداره کل مرکز حفظ  و اشاعه موسیقی ایران در تهران به تدریس تنبور مشغول بود و هم اکنون هم در تهران هنوز کلاسهایی دارد.وی شاگردان زیادی پرورش داده و شاگردان استاد هم خودشان دارای کلاسهایی هستند  استاد مرادی در سال 2004 به همراه استاد کیهان کلهر درآمریکا  چندین کنسرت اجرا کرده اند 
 
 

کاست های استاد : تریکه حانه ، سحرواران ، سیروان ، گلاریزان ، مهجوری ، مهر وماه ، در آینه آسمان مقامات محلس تنبور ۱و۲ . نسیم گندم زار  . کردانه و سماع مستانه . کنسرت تنبور و باقلاما و  ۷۲ مقام تنبور

_________________________________________________________________________________
     
اشعاری از بزرگان و تنبور
جمعه 6 آذر 1393برچسب:,  توسط محسن فرجی

مولانا جلال الدین محمد بلخی ( مولوی ) عارف بزرگ ایرانی در دیوان کبیر غزلیاتش موسوم به دیوان شمس تبریزی چندین بار کلمه ی تنبور را ذکر فرموده اند که در این پست غزلی چند از آن دیوان عرضه می گردد: 
دوش در مهتاب دیدم مجلسی از دور مست 
طفل مست و پیر مست و مطرب تنبور مست 
ماه داده آسمانرا جرعه ای زان جام می 
ماه مست و مهر مست و سایه مست و نور مست 
بوی زان می چون رسیده بر دماغ بوستان 
سبزه مست و آب مست و شاخ مست انگور مست 
خورده رضوان ساغری از دست ساقی الست 
عرش مست و فرش مست و خلد مست و حور مست 
زین طرف بزم شهانه از شراب نیم جوش 
تاج مست و تخت مست و قیصر و فغفور مست 
شمس تبریزی شده از جرعه ای مست و خراب 
لاجرم مست است و از گفتار خود معذور مست 

حکیم نظامی نیز در اشعار خود به تنبور اشاراتی دارد ، البته بیشتر از کلمه ی سه تا استفاده کرده است: 
سه تای باربد دستان همی زد 
به هشیاری ره مستان همی زد 
نکیسا چون زد این افسانه با ساز 
سه تای باربد در داد آواز 


شیخ جنید بغدادی عارف مشهور در قصیده ای از اشعار خود دو بار نام تنبور را بر زبان رانده است: 
خورده از طنبور تو بر بط فراوان گوشمال 
هست نی را داغ ها از صوت خوبت بر جگر 
بربط و قانون و طنبور و رباب و چنگ و نی 
در ره انصاف از عود تو باشد یک وتر 


منوچهری دامغانی در اشعار خود بارها به تنبور اشاره کرده است : 
کبک ناقوس زن و شارک سنتور زن است 
فاخته نای زن و بط شده طنبورزنا 
خنیاگرانت فاخته و عندلیب را 
بشکست نای در کف و طنبور در کنار 
بیاد شهر یارم نوش گردان 
به بانگ چنگ و موسیقار و طنبور 
بوستان عود همی سوزد تیمار بسوز 
فاخته نای همی سازد طنبور بساز 
دراج کشد شیشم و قالوس همی 
بی پرده ی طنبوره و بی رشته ی چنگ 
خول طنبور تو گویی زند و لاسکوی 
از درختی بدرختی شود و گوید آه 
بانگ جوشیدن می باشد مان 
ناله ی بربط و طنبور و رباب 
آن بلبل کاتوره برجسته ز مطموره 
چون دسته ی طنبوره گیرد شجر از چنگل

جلیل قریشی زاده کرمانشاهی متخلص به وفا غزلی نیکو در معرفی تنبور سروده است: 
بانگ سحری از تب تنبور برآمد 

عشق آتش سر کش شد و از طور برآمد 
رندانه زدی قصه ی هجرانی ما را 
مستانه به رقص عاشق مهجور برآمد 
نزدیکی جان هاست به هم نغمه ی تنبور 
با طرز تو فریاد دل از دور برآمد 
شور طرب انگیز هنر مستی جان شد 
از هستی ظلمت زده ام نور برآمد 
غوغای طرب سوز غم این دل پر درد 
آهی شد و از سینه ی رنجور برآمد 
آتش به همه هستی این بی خبران زد 
سرخ آه غمی کز لب منصور برآمد 
ساز تو غم آواز مرا زمزمه می کرد 
فریاد دل از ناله ی تنبور برآمد 
مست می ساز تو سر از پای ندانست 
ساقی همه شب می زد و مخمور برآمد 
از نغمه ی تنبور خلیل آتش نمرود 
خاموش شد و غنچه ی مستور برآمد 
خورشید خروشید و رخ از پرده به در کرد 
خم خانه خراب از شب دیجور برآمد 
دف عربده جو در صف رندان قلندر 
از سینه ی تنبور مگر شور برآمد 
ساز تو مرا نای قفس گیر نفس شد 
گلبانگ غزل شکوه چنان صور برآمد 
تنبور تو و شعر وفا کرد قیامت 
هر مرده ی ماتم زده از گور برآمد 

_________________________________________________________________________________
     
صدای تنبور
سه شنبه 4 آذر 1393برچسب:,  توسط محسن فرجی

شیوه کوک تنبور:

امروزهمینای صداهای موسیقی در سازها نت دوی دیاپازن است که سازهای شاخص موسیقی ایرانی نیز از آن تبعیت نموده‌اند.مثلاً اکثر نوازندگان تار، دست باز یا مطابق دو سیم اول که سیم‌های اصلی تارند را برابر با نت یاد شده میگیرند.همین امر باعث شده‌است که صدای سازهای ایرانی بدلیل مبالغه در زیرشدن از اعتدال خارج گشته و صداها اکثراً یز و خشک و بدون طنین شده و از حالت اصلی خود خارج گشته‌است.در گذشته مبنای صداهای موسیقی نت لا بوده‌است چه درموسیقی ایرانی و چه در موسقی جهانی.این امر تا کنون در تنبور مراعات گردیده یعنی دست باز یا مطابق دو سیم اول که سیمهای اصلی تنبور اند، معمولاً برابر است با نت لا. یعنی یک و نیم پرده بم تر از مبنای امروزی کوک می‌شوند.

کوک های تنبور :


کوک طرز : بیشتر مقا م های مجلسی با این کوک نواخته می شود. نسبت میان وترها در کوک پنجم درست نزولی است و صدای باز وتر دوم اکتاو پایین تر از صدای دستان پنجم است.
کوک بَرز : برز ، به معنی بلند، نامی است که استاد سید ولی حسینی بر این کوک نهاده است . بیشتر مقام های کلام در این کوک اجرا می شوند.  

شیوه تنبور نوازی :

در تنبورنوازی از پنج انگشت هر دست استفاده می شود. در شیوة معمول نوازندگی ، هر یک از انگشتان دست چپ روی یک خانه ، چهار انگشت پیاپی روی نیم پرده ، شست بین انگشت نشان و انگشت بزرگتر می نشیند و از انگشت شست برای سیمِ بم استفاده می شود. تنبورنوازی با مهارت ، در نواختن ساز به صورت «افقی » نیست (همانطور که در ویولون کلاسیک غربی یا سیتار هندی رایج است )، بلکه با نواختن دقیق و ماهرانة آرایه های صوتی ، سونوریتة (صدادهی ) شفاف و سلاست جملات همراه با آرامش ، و بدون کشش عضلانی و عصبی و با دستیابی به تمرکز روحانی که نوازندة حقیقی تنبور در طی آموزشهای هنری و معنوی به دست آورده ، معنی می شود. مشخصترین عوامل فنی در اجرا عبارت اند از: ضرب قوی با چهار انگشت ، شُرِّ طولانی (غلتِ صدا)، شُرِّ ساده و نیز ضربات خاصی که گاه بعضی نوازندگان از مکاتب دیگر موسیقی ایرانی ، مثل دو تارنوازی یا سه تارنوازی ، اخذ می کنند

 

مقامات تنبور :

مقامهای حقانی (کلام ) : اساسی ترین بخش موسیقی تنبور ، موسوم است به سرودهای دینی اهل حق یا مقامهای حقانی که نزد پارسان به کلام مشهورند. این مقام ها تنها با تنبور و آواز اجرا می شوند. هر کلام متن معینی دارد و این متون از گفته ها و سروده های بزرگان پارسان (اهل حق) است. متون کلام ها عمدتا منظوم و حجایی است و سروده های مذهبی آیینی آن از دفاتر ( دفاتر دراویش آسید براکه حیدری گوران و دیوان گوره ) است. تعداد کلام های اصلی 72 مقام است . 

 

 مقام های باستانی (مجلسی) : تنبور نوازان گاه این مقام ها را مجلسی می نامند. تنبور ، مهم ترین ساز اجرا کننده این مقام ها ست. متاسفانه تعدادی از آنها به علت پیچیدگی و نامانوس بودن به دست فراموشی سپرده شده اند. بیشتر این مقام ها در کوک طرز نواخته می شوند.  چنانکه سابق بر این اشاره شد حوزه رواج تنبور در کرمانشاهان در دو کانون اصلی صحنه و گوران متمرکز است ، اما از آنجا که تجمع یارسان (اهل حق) در گذشته بیشتر در منطقه گوران بوده ، مقام های تنبور این منطقه اصیل تر باقی مانده است.

 
مقام های مجازی: مقام های مجازی موسیقی کردی است این مقام ها از تنوع شگفت انگیزی برخوردارند و به عبارتی گسترده ترین بخش موسیقی کردستان و کرمانشاهان را می سازند.

 

 

_________________________________________________________________________________
     
ساختمان تنبور
سه شنبه 4 آذر 1393برچسب:,  توسط محسن فرجی

تنبورها در اندازه های مختلفی ساخته شده اند اندازة کوچکترین و بزرگترین این سازها و اجزای کلی آنها به این ترتیب است :

طول کلی : 87 ـ 5ر95 سانتیمتر

طول صفحه : 34ـ42 سانتیمتر

عرض صفحه : 5ر15ـ20 سانتیمتر

عمق کاسه : 2ر13ـ17 سانتیمتر

به طور کلی بلندی این ساز در نمونه‌های مختلف یکسان نیست و بدون در نظر گرفتن نمونه‌های استثنا ۸۵ تا ۹۰ سانتیمتر می‌باشد. و تشکیل شده‌است از :
کاسه
دسته
صفحه
سیم گیر
خرک دسته
خرک صفحه
دو یا سه گوشی
دو یا سه سیم
۱۳یا ۱۴ دستان
گلو / گلویی ، که در تنبورهای ترکه ای ، که کاسه را به دسته متصل می کند.

کاسه :

همان قسمت پایین تنبور که خود دارای اشکال مختلفی است که بستگی به منطقه و سازنده خود دارد. کاسهٔ این ساز را عموماً از چوب توت میسازند که انتخاب نوع چوب، یعنی اینکه از چه جنس توتی باشد خود دارای نکاتی است. در گوران بیشتر سازها کاسة یکپارچه دارند، اما در صحنه کاسة اغلب سازها از هفت تا دَه ترکه ساخته شده اند.


دسته:

قسمت انتهایی تنبور که به کاسه متصل است که در صدا تاثیر زیادی دارد


صفحه:

قسمت روی کاسه که دارای بافت ظریف می باشد، صفحة نازکی است از چوب درخت گردو که بر روی دهانة کاسه قرار می گیرد و در وسط و یا در کنار صفحه حدود هفت تا دوازده سوراخِ دو تا سه میلیمتری دارد تا موجب نرمی صدای تنبور شود. سوراخ روی صفحه بر صدای تنبور تا ثیر بسزایی دارد.


دستان:

سیزده تا چهارده دستان در تنبور وجود دارد که در محلهای معیّن بر دسته بسته می شوند. به نظر اغلب نوازندگان مشهور، محل دستانها ثابت است اما برخی نیز معتقدند که جای تعدادی از این دستانها متغیر است

خرک:

خرک ، قطعه چوبی کوچک و محکم از درخت شمشاد و گردوست که سیم بر آن سوار است، و بر روی صفحه با فاصلة حدود 3ر5 تا 4ر7 سانتیمتر از سیم گیر قرار می گیرد. در برخی از سازهای جدید سیم گیر کار خرک را می کند

سیم گیر :

به قسمت انتهایی کاسه وصل است و سیم را به آن وصل می کنند. سیم گیر از جنس استخوان یا چوب بوده در انتهای صفحه قرار دارد که تارها را بدان گره می زنند و تا انتهای دسته می کشند. در برخی از تنبورهای جدید، خرک کار سیم گیر را انجام می دهد.


گوشی:

همان قطعات بالای تنبور را گوشی میگویند و از آن برای کوک کردن استفاده میکنند. دو تا سه گوشی (در تنبورهای نامتعارف تا پنج گوشی ) از چوب بید وجود دارد. تنبور لانة کوک (جعبة گوشیها) ندارد و گوشیهایش مستقیماً در سوراخهای ایجاد شده در انتهای دسته فرو می روند.

سیم گیر بالا:

برجستگی پایین گوشی را می گویند که دارای شیارهایی است. شیطانک ، که قطعه چوب یا استخوانی است با دو سه شیار که تارها از روی آن عبور داده شده به گوشی گره می خورند. شیطانک در حدود پانزده سانتیمتری ابتدای دسته تعبیه می شود

پرده: 

نخ نازکی است که بر روی دسته بسته شده و فاصله ی هردو دستان  را یک پرده می گویند. تنبور از قدیم دارای دو سیم بوده که اکنون آن را از دو سیم به یک سیم ارتقا داده اند .

سیم:

دو یا سه سیم ، که سیم بالایی معمولاً جفتی است . این سیمها از یک سو به سیم گیر و از سوی دیگر پس از عبور از روی خرک و شیطانک در انتهای دسته به دور گوشیها پیچیده می شوند.

_________________________________________________________________________________
     
تنبور
سه شنبه 4 آذر 1393برچسب:,  توسط محسن فرجی

تنبور

تنبور یکی از سازهای زهی است که در آن سیم‌ها از روی دسته‌ای بلند و کاسه‌ای عبور کرده‌ و با ضربه انگشتان به صدا درمی‌آید
تنبور را بعضی تنبوره نیز گفته‌اند و امروزه از تنبور می‌توان به ساز محلی با دسته‌ای بلندتر و کاسه‌ای بزرگتر و منحنی تر از سه‌تار دارای ۲ یا ۳ سیم و ۱۴ پرده که به فاصله اکتاو در ساز پرده‌بندی شده، تعبیر کرد.
این ساز را با پنجه می‌نوازند و این خود دلیلی است بر ارتباط خانوادگی تنبور و دوتار محلی و سه‌تار که آنها نیز با انگشت(ناخن) به صدا درمی‌آیند.
تنبور، دارای شخصیتی عرفانی و حماسی است و این ساز برای نواختن قطعات حماسی و مقامی نیز استفاده می‌شود. این ساز در طول سیر و سفر تاریخی و فرهنگی تنبور در نقاط و نواحی مختلف نام‌ها و شکل‌های متفاوتی پیدا کرده است.
تنبور دارای شکمی گلابی و دسته‌ای دراز است که روی آن از ۱۰ تا ۱۵ پرده بسته می‌شود. دسته این ساز مانند سه تار، بر سر ساز متصل است و سر آن در حقیقت ادامه دسته است که روی سطوح جلویی و جانبی آن، سه گوشی کار گذارده شده که سیم‌ها به دور آنها پیچیده می‌شوند. سیم‌های تنبور 3 عدد و معمولاً به فواصل مختلف کوک می‌شود. این ساز معمولاً بدون مضراب و با انگشت نواخته می‌شود.


انواع تنبور با اسامی و اشکال مختلف:
تنبور قوچانی، شروانی، بغدادی، تیسفونی و انواع دو تار، چگور و قپوز. نواختن این ساز با شکل‌های مشابه هنوز در بیشتر مناطق ایران رواج دارد.که اصل آن تنبور کرمانشاه ( گوارن ) است

تنبور بر اساس شکل ظاهری دو نوع است؛ تنبور کاسه‌ای که یک تیکه است و تنبور چمنی که همان ترکه‌ای است و کاسه آن از تکه‌های چوب درست شده است. این نوع مزیتی که برنوع اول دارد این است که هم ساخت آن راحت‌تر است و هم تعمیر آن.


تاریخچه تنبور:
بر پایه ۳ مجسمه یافت شده در خرابه‌های شوش، تنبور دارای تاریخچه‌ای مربوط به حدود ۱۵۰۰ پیش از میلاد است. تنبور زمانی در انواع کاسه گلابی شکل رایج در ایران و سوریه ساخته می‌شده سپس از طریق ترکیه و یونان به باختر رفته و کاسه بیضی شکل آن در مصر نواخته شده‌است.
از تنبور به سه‌تار باستانی ایرانیان تعبیر شده‌است که در زمان ساسانیان، خسرو پرویز و قبل از آن هم به کار نواختن می‌آمده.
تنبور ساز نوازندگانی ایرانیان محسوب می‌شده و ابن خردادبه آوازخوانی مردم ری و طبرستان و دیلم را با تنبورها درست شمرده است.
امروزه تنبور در سرتاسر ایران رواج دارد اما کانون اصلی این ساز استان‌های کرمانشاه و کردستان و نواحی شمالی لرستان است. این ساز در این مناطق با نام‌های تَمیُرَه، تَمیرَه، تموره و تمور شناخته می‌شود.
در منطقه‌ای کرد نشین ترکیه به نام دیار بکر نوعی از تنبور موسوم به باقلما با کاسه‌ای بزرگ و ۵ تار و حدود ۲۰ دستان رایج است که با مضراب نواخته می‌شود.

 

_________________________________________________________________________________
     
 
 
درباره وبلاگ


تنبور و سه تار دالاهو
دسته بندی ها
آرشیو
مطالب قبلی
     گروه سرانه
تعويض سيم هاي تار و نحوه بستن سیم ها
ابزارهای کارگاهی برای ساخت تنبور و سه تار
گروه تنبورنوازی دالاهو
انواع کوکها سه تار توسط مرحوم استاد احمد عبادی
کوک سه تار
گروه تنبور نوازی کورده مال
استاد طاهر یارویسی
استاد علی اکبر مرادی گوران
اشعاری از بزرگان و تنبور
نحوه تنظیم پرده سه تار
صدای تنبور
ساختمان تنبور
تنبور
زندگی نامه اساتید سه تار و تار صاحب نام ایرانی
اجزای سه تار
تاریخچه سه تار
سه تار
نویسنده
لینک ها
ردیابی ماشین
حمل هوایی ماینر از چین
لیزر دوچرخه
هد اپ یسپلی کیلومتر روی شیشه
جلو پنجره لیفان ایکس 60

تبادل لینک هوشمند

برای تبادل لینک ابتدا ما را با عنوان سه تار دالاهو فرجی و آدرس farajidalahoo.LXB.ir لینک نمایید سپس مشخصات لینک خود را در زیر نوشته . در صورت وجود لینک ما در سایت شما لینکتان به طور خودکار در سایت ما قرار میگیرد.





لینکها